De psoas – ‘down into the rabbit hole’?

De spier van de ziel. De bewaker van de ‘hara’ of ons krachtcentrum en de primaire boodschapper van de kern van ons Zijn. Hij wordt ook wel de belangrijkste spier in ons lichaam genoemd. De psoas spier. In het algemeen gezien als een spier die moeilijk direct te behandelen is, omdat deze diep in ons lichaam ligt. De Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) kan hier echter uitkomst bieden via het gebruik van de acupunctuurpunten. Zoals de psoas gezien kan worden als de voornaamste fysieke en psycho-emotionele poort, zo vormen de acupunctuurpunten op hun beurt de energetische toegangspoortjes tot deze spier.
De fysieke toegangspoort

Sinds de jaren tachtig is er veel gezegd en geschreven over de psoas spier (uitspraak: ‘zo-as’). Of, beter gezegd, deze groep van spieren. Anatomisch gezien verbindt de psoas het boven en onderlichaam met elkaar en is vooral verantwoordelijk voor de vrije beweging van het been zoals tijdens het wandelen. Een goede illustratie van deze functie is te vinden in een interessant Amerikaans wetenschappelijk onderzoek, waaruit bleek dat deze spier bij jonge zwarte mannen aantoonbaar groter van omvang is dan bij jonge blanke mannen. Dit zou kunnen verklaren waarom zwarte mannen geschikter zijn voor o.a. sporten als American Football, basketball en het kortebaan sprinten in atletiek, waarbij snelle en krachtige heupflexies een belangrijke rol spelen. Een ander voorbeeld die de fysieke reikwijdte van de psoas illustreert zijn de lichamelijke klachten die ermee kunnen samenhangen. De bekendste voorbeelden zijn lage rugpijn, sciatica en heuppijn. Andere, minder bekende voorbeelden zijn excessieve menstruele krampen, spanning in het heupgewricht, pijn in de liezen, scoliose, spanningen in de knie, nek of enkel, blaas aandoeningen en digestieve ongemakken.

De psycho-emotionele toegangspoort

Neurologisch is de psoas verbonden met de vecht-vlucht-verstar reactie. Anders gezegd, de staat van de spier geeft uitdrukking aan jouw ingeboren gevoel voor veiligheid. Met het bekende onderbuikgevoel als uitlaatklep. In die rol is het ook een spier die stress of zelfs onverwerkte trauma’s opslaat. Dit is de reden waarom deze spier ondermeer een belangrijke rol speelt in ‘TRE’ (Tension & Trauma Releasing Exercises), ontwikkeld door David Berceli. Een zelfhulp therapie die ondertussen zijn waarde heeft bewezen in het werk met oorlogsveteranen die lijden aan ‘PTSD’ (Post Traumatic Stress Disorder).

De psoas praktijk

Er bestaat in Nederland eveneens een alternatieve praktijk voor de geestelijke gezondheidszorg onder de gelijknamige naam waar men zich richt op de psychische problematiek die zou kunnen samenhangen met de psoas. Voorbeelden van de geestelijke klachten waar men hier terecht kan zijn ondermeer overspannenheid, burn-out, angstig of paniekerig zijn, terugkerende gedachten of dwangmatige handelingen of moeite hebben met veranderende levenssituaties zoals ontslag op werk, pensionering, echtscheiding. Zoals uit deze voorbeelden blijkt is de psycho-emotionele reikwijdte van de psoas ook aanzienlijk. Deze reikwijdte en het feit dat de spier kan fungeren als een vat van opgeslagen stress en trauma’s zijn tevens een indicatie dat de behandeling van de psoas indirekt tot gevolg kan hebben dat iemand psychisch beter in zijn of haar lijf komt te zitten.

Behandelbaar of niet?

Behalve TRE zijn er tegenwoordig allerlei yoga vormen, bewegingsoefeningen en manuele therapieën om met de psoas aan de slag te gaan. Het feit dat de psoas diep in het lichaam ligt, ver in de onderbuik en van achter deels afgeschermd door het bekkengebied, maakt echter dat deze moeilijk direct te behandelen is. Iets wat ook symbolisch kan worden opgevat in de zin dat dit mogelijk ook de bedoeling is. Dit komt overeen met de zienswijze van Liz Koch, een autoriteit op het gebied van de psoas als het gaat om de psycho-emotionele invalshoek en schrijfster van o.a. ‘The Psoas book’ (1981). Zij houdt een pleidooi om de spier niet zozeer te manipuleren tijdens een behandeling, maar eerder voorzichtig te benaderen waarbij ‘contact-maken’ het sleutelwoord is.

Acupunctuurpunten

Mijn behandeling, gebaseerd op de TCG (Traditionele Chinese Geneeskunde), heeft een vergelijkbaar uitgangspunt. Het gebruik van de acupunctuurpunten hebben hierbij een bemiddelende, indirecte functie. Voorop staat het behandelen van de fysieke klachten die kunnen samenhangen met de psoas. Een bij-effect kan een meer ontspannen, gevitaliseerde en meer bezielde psoas zijn. Een effect waardoor je alerter, bewuster en steviger in het leven komt te staan.

Meer achtergrondinfo

Meer over de anatomie van de psoas spier: https://www.youtube.com/watch?v=RLNXAs4vWkE

Een interview met Liz Koch: https://www.youtube.com/watch?v=03YEwgKfV08

© Wouter Groen